Cây thiên niên kiện - Thảo dược quý chữa bệnh xương khớp

Lương y Nguyễn Công Sáu
 Nguyễn Công Sáu

Thuộc top đầu về trị bệnh xương khớp, từ lâu thiên niên kiện đã được ông cha ta tin dùng trong các bệnh thoái hóa xương khớp, phong thấp, nhức mỏi tay chân, gai đốt sống,... Cùng tìm hiểu rõ hơn về cây thuốc chuyên trị bệnh xương khớp này trong bài viết dưới đây nhé.

Mục lục [ Ẩn ]
Cây thiên niên kiện
Cây thiên niên kiện

1. Mô tả cây thiên niên kiện

Trong dân gian, thiên niên kiện còn được gọi là cây thần phục, cây bao kim hay cây sơn thục. Cây có tên khoa học là Homalomena occulta L.Schott, thuộc họ Ráy (Araceae). Có đặc điểm như sau:

1.1. Đặc điểm thực vật

Thiên niên kiện thuộc nhóm cây thân thảo, sống lâu năm. Cây có thân rễ dài, thường mọc bò ngang, thân có nhiều đốt . Khi bẻ ngang thân cây sẽ thấy nhiều xơ cứng và tỏa ra hương thơm rất đặc trưng. 

Lá thiên niên kiện có hình tim thuôn dài, đầu lá nhọn, cuống ngắn. Các phiên lá sáng bóng và mọc tập trung ở đầu thân rễ.

Cây có hoa vào khoảng tháng 4 - 6 hàng năm. Hoa mọc thành từng cụm, dạng những bông mo, các mo hoa thường có màu xanh lục nhạt, và không bao giờ mở rộng. 

Tới tháng 8 đến tháng 10 thì cây đơm quả. Những quả thiên niên kiện có hình thuôn, mọng nước, bên trong có nhiều hạt nhỏ.

Đặc điểm sinh thái cây thiên niên kiện
Đặc điểm sinh thái cây thiên niên kiện

1.2. Cây thiên niên kiện mọc ở đâu?

Vì là loài cây ưa ẩm, thiên niên kiện thường mọc hoang ở những nơi nhiều nước như 2 bên bờ suối, kênh rạch, các vùng nước trũng, bìa rừng, sườn đồi, thung lũng. 

Trên thế giới, cây thiên niên kiện phân bố ở những nơi có khí hậu nhiệt đới như Trung Quốc, Lào, Malaysia, Thái Lan và cả vùng châu Mỹ, châu Đại Dương.

Ở Việt nam, cây thiên niên kiện thường mọc hoang ở các vùng đồi núi.

1.3. Bộ phận dùng làm thuốc

Thân rễ của cây thiên niên kiện là bộ phận thường sử dụng để làm thuốc chữa bệnh.

1.4. Thu hái – Sơ chế

Các lương y thường thu hái phần thân rễ của cây thiên niên kiện vào mùa xuân hoặc mùa thu. Phần rễ đã già sau khi được rửa sạch, được để ráo nước rồi mang đi cắt khúc ngắn khoảng 20 cm. 

Tiếp đó, chúng được đem đi sấy nhanh ở 50 độ C để khô mặt ngoài và bóc bỏ vỏ và rễ con. Cuối cùng là mang đi sấy khô hẳn ở nhiệt độ 60 độ C.

1.5. Bảo quản

Vì cây thiên niên kiện có chứa nhiều tinh dầu nên rất dễ bị mốc. Vì vậy cần cho dược liệu vào hũ đậy nắp hoặc túi zip. Và để chúng ở nơi thoáng mát, tránh mối mọt và ánh nắng trực tiếp từ mặt trời.

1.6. Thành phần hóa học của cây thiên niên kiện

Theo nghiên cứu, rễ của cây thiên niên kiện có chứa từ 0,8 - 1 % tinh dầu. Những tinh dầu này có màu vàng, mùi thơm dịu nhẹ với thành phần là các chất như este, terpineol, sabinen, limonen, I-linalol, a-terpinen, acetaldehyde, aldehyde propionic,…

Ngoài có tác dụng trị bệnh trong y học, các tinh dầu chiết xuất từ cây thiên niên kiện còn  được dùng làm hương liệu, nguyên liệu trong điều chế nước hoa.

Nguyên liệu điều chế nước hoa
Nguyên liệu điều chế nước hoa

2. Thiên niên kiện có tác dụng gì?

Thiên niên kiện đã được sử dụng làm thuốc từ nhiều thế kỷ trước. Công dụng của vị thuốc này đã được ghi chép trong rất nhiều sách y văn. Cụ thể: 

2.1. Tính vị quy kinh

Thân rễ của cây thiên niên kiện có vị cay, đắng, tính ấm. Quy vào hai kinh can và thận.

2.2. Tác dụng dược lý

Trong cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại, thân rễ của cây thiên niên kiện đều được dùng nhiều trong các đơn thuốc trị bệnh xương và khớp.

Công dụng của thiên niên kiện theo đông y

Tác dụng của thiên niên kiện theo y học hiện đại

Chiết xuất từ thân rễ của cây thiên niên kiện có tác dụng:

Ức chế vi khuẩn gây bệnh
Ức chế vi khuẩn gây bệnh

2.3. Cách dùng và liều lượng

Dược liệu thiên niên kiện được sử dụng bằng cách sắc thuốc, ngâm rượu hoặc giã nát để dùng ngoài. 

Nếu để uống, liều lượng khuyên dùng là từ 6 – 12g/ ngày.

3. Các bài thuốc chữa bệnh từ cây thiên niên kiện

Ngoài tác dụng trị phong tê thấp, đau nhức xương khớp, vị thuốc thiên niên kiện còn giúp chị em chữa đau bụng kinh, làm đẹp, và dùng trong bài thuốc chữa dị ứng, mẩn ngứa,...

3.1. Bài thuốc chữa bệnh thấp khớp, đau nhức xương khớp

Bài thuốc sử dụng cây thiện niên kiện để điều trị bệnh thấp khớp, đau nhức xương khớp như sau:

Bài thuốc 1

Bài thuốc 2

Chữa bệnh xương khớp với thiên niên kiện
Chữa bệnh xương khớp với thiên niên kiện

Bài thuốc 3

Bài thuốc 4

Bài thuốc 5

3.2. Bài thuốc chữa thoái hóa cột sống

Cách ngâm rượu thiên niên kiện chữa thoái hoá cột sống như sau:

Kiên trì sử dụng bài thuốc trong vòng hai tuần sẽ thấy tình trạng của bệnh thoái hóa cột sống giảm dần. Nếu có điều kiện, người bệnh nên kết hợp bài thuốc giữa thiên niên kiện với thổ phục linh, cà gai leo, lá lốt hay cỏ xước,… để gia tăng hiệu quả chữa bệnh.

Thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống

3.3. Bài thuốc giảm đau lưng, mỏi gối

3.4. Bài thuốc trị đau mỏi vai gáy, tê bì chân tay

3.5. Bài thuốc trị phong thấp

3.6. Bài thuốc chữa đau bụng kinh

3.7. Bài thuốc chữa dị ứng, mẩn ngứa

Chữa dị ứng từ cây thiên niên kiện
Chữa dị ứng từ cây thiên niên kiện

3.8. Bài thuốc chữa mụn ngọt

Bài thuốc này dùng lá thiên niên kiện giã nhuyễn với muối hột. Sau đó đem hỗn hợp này đắp lên vết mụn nhọt. Thực hiện đều đặn mỗi ngày 2 lần cho đến khi mụn xẹp hẳn thì ngưng.

>> Có thể bạn quan tâm: Cây Gối hạc trị bệnh xương khớp, rong kinh cực hay

4. Một số lưu ý khi sử dụng cây thiên niên kiện để có hiệu quả tốt nhất

Dù có nhiều công dụng tốt trong trị bệnh, nhưng để sử dụng hiệu quả vị dược liệu này, người bệnh cần lưu ý tới các vấn đề sau:

5. Mua thiên niên kiện ở đâu, giá bao nhiêu?

Nếu có nhu cầu, bạn có thể mua cây thuốc hoặc dược liệu thiên niên kiện tại các cửa hiệu đông y hay các nhà vườn chuyên cung cấp giống cây đã được cấp phép theo quy định của pháp luật. 

Vị thuốc thiên niên kiện
Vị thuốc thiên niên kiện

Giá bán thiên niên kiện dao động từ 110.000 đến 120.000đ/kg.

6. Kỹ thuật trồng cây thiên niên kiện

Như vậy, bài viết đã giới thiệu tới Quý bạn đọc những thông tin hữu ích nhất về cây thiên niên kiện, cũng như công dụng và cách dùng vị thuốc này trong điều trị các bệnh. 

Nếu bạn đang đối mặt với các bệnh lý về xương khớp hoặc đang thắc mắc về phương pháp điều trị nó, hãy liên hệ ngay theo hotline để được tư vấn.

0961 666 383

Đừng quên like và chia sẻ rộng rãi để mọi người đều biết tới công dụng tuyệt vời của thứ cây họ Ráy này nhé. 

Xếp hạng: 5 (5 bình chọn)

KINH NGHIỆM ĐỐI PHÓ VỚI BỆNH CƠ - XƯƠNG - KHỚP - DÂY THẦN KINH