Chondroitin được biết đến là một hoạt chất quan trọng đối với bệnh xương khớp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về hoạt chất này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hoạt chất này, đừng bỏ lỡ nhé.
1. Chondroitin là gì?
Chất chondroitin là gì? Chondroitin là một loại mucopolysaccharide (glycosaminoglycan) có độ đàn hồi cao với các monomer là phân tử disaccharide của acid glucuronic và N-acetylglucosamine, cứ một nhóm sulfate lại liên kết với một phân tử disaccharide.
Chondroitin thường được sử dụng dưới dạng chondroitin sulfate (được sử dụng phổ biến hơn) hoặc chondroitin chloride.
Dựa vào cấu tạo phân tử, người ta chia chondroitin sulfate thành các loại như sau:
- Chondroitin sulfate A: sulfate gắn với cacbon 4 của đường acetylglucosamine (GalNAc).
- Chondroitin sulfate C: sulfate gắn với cacbon 6 của đường acetylglucosamine (GalNAc).
- Chondroitin sulfate D: sulfate gắn với cacbon 2 của glucuronic và cacbon 6 của đường acetylglucosamine (GalNAc).
- Chondroitin sulfate E: sulfate gắn với cacbon 4 và 6 của đường acetylglucosamine (GalNAc).
Trong đó, chondroitin sulfate A và chondroitin sulfate C là những chất chiếm tỷ lệ cao nhất và được tìm thấy trong các mô xương và mô liên kết.
Ngoài ra, còn có Chondroitin sulfate B với tên cũ của sulfate dermatan và nó không còn được phân loại như một dạng chondroitin sulfat.
Chondroitin sulfate thường được tìm thấy trong các mô sụn ở động vật như lợn, gà, bò, cá mập,... Ngoài ra, đây cũng là thành phần được tìm thấy trong sụn khớp, da, xương, giác mạc mắt và các thành động mạch ở cơ thể con người.
Hoạt chất này thường gắn với các protein bằng liên kết o-glycosid tạo thành một proteoglycan(PG).
Phân tử PG của mô sụn (chứa khoảng 80 - 100 phân tử chondroitin sulfate) cùng với protein gắn kết và acid hyaluronic tạo thành một phức hệ thuỷ động học vững chắc.
Vì thế chondroitin sulfate được chiết từ sụn động vật bằng phương pháp sinh học nhờ sự thủy phân protein liên kết bởi các exogenous protease.
2. Chondroitin là thuốc gì?
Chondroitin đã được sử dụng trong y học như một chất hỗ trợ hiệu quả trong điều trị đau nhức xương khớp. Nó có thể được kết hợp với các loại cây hoặc chất khác trong một sản phẩm cụ thể để điều trị những tình trạng này.
3. Dạng dùng
Dạng bào chế chủ yếu của hoạt chất này là viên nang. Nó cũng cũng được bào chế dưới dạng kem, thuốc nhỏ mắt,...
4. Cơ chế tác dụng của chondroitin
Chondroitin sulfat làm giảm các dấu hiệu và triệu chứng viêm và làm chậm quá trình phá hủy sụn ở bệnh nhân viêm xương khớp. Cụ thể, chondroitin:
- Kích thích tổng hợp proteoglycan và axit hyaluronic
- Giảm sự thoái hóa của các thành phần chất nền như collagen II, glycosaminoglycans (GAG) và proteoglycans (PG) và giảm hoại tử tế bào chondrocytes.
- Ức chế sự tổng hợp protein phân giải các enzyme, oxit nitric và các chất khác góp phần làm hỏng chất nền sụn và gây chết các tế bào sụn khớp.
Ngoài ra, nó cũng đã được các nghiên cứu chỉ ra rằng có tác dụng giảm đau do có khả năng làm giảm quá trình tạo ra tân mạch.
5. Chỉ định của chondroitin
Tác dụng của chondroitin được chỉ định trong các trường hợp bệnh như sau:
5.1. Điều trị các bệnh xương khớp
Vai trò của chondroitin trong việc điều trị bệnh xương khớp, bao gồm viêm khớp ngày càng trở nên phổ biến.
Sụn khớp được tìm thấy giữa các khớp (ví dụ như ngón tay, đầu gối và hông) cho phép xương khớp cử động dễ dàng và không đau. Nó có chứa 65% đến 80% nước, collagen và proteoglycan.
Chondrocytes là những tế bào trưởng thành chuyên biệt được tìm thấy trong sụn tạo ra và hỗ trợ chức năng của sụn. Chondrocytes bao gồm các sợi collagen và proteoglycans, chịu trách nhiệm cho tính linh hoạt của sụn. Sụn không có mạch máu nuôi dưỡng hoặc dây thần kinh.
Cùng với glucosamin, chondroitin kích thích hoạt động của tế bào chondrocyte. Cả hai chất này đều đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng các khớp.
Trong tình trạng viêm và thoái hóa khớp, chức năng chondrocyte bị rối loạn, làm thay đổi chất nền và gây ra các tình trạng bệnh. Bổ sung glycosaminoglycan (ví dụ chondroitin sulfate) có thể giúp chondrocytes thay thế proteoglycan cung cấp khả năng bảo vệ chondroprotection.
Giảm tình trạng cứng khớp cũng là một trong những lợi ích của Chondroitin Sulfate bởi hoạt chất này có thể giúp tăng cường sản xuất dịch khớp, từ đó giữ cho khớp được linh hoạt, đồng thời kiểm soát được các phản ứng viêm cơ.
Điều này là cần thiết đối với những người thường xuyên vận động và gặp phải tình trạng căng thẳng khớp khi tập luyện.
Hiện nay ở nhiều nước, Chondroitin Sulfate được bác sĩ chỉ định sử dụng kết hợp với Glucosamine Sulfat như một chế phẩm bổ sung dinh dưỡng giúp điều trị viêm khớp hiệu quả.
5.2. Chống huyết khối
Vai trò của chondroitin sulfate như một chất chống huyết khối đã được nghiên cứu trên chuột. Tiêm nội mạch chondroitin sulfat fucosyl hóa chiết xuất từ hải sâm (đỉa biển) đã ức chế sự hình thành huyết khối của chuột.
Sự gia tăng phụ thuộc và liều lượng thời gian thromboplastin hoạt hóa từng phần, thời gian thrombin và hoạt tính kháng IIa đã được ghi nhận sau khi uống.
Nghiên cứu đã cho thấy chondroitin sulfate có tác dụng bảo vệ và chống lại sự hình thành huyết khối.
5.3. Tác dụng đối với bệnh ung thư
Sử dụng chondroitin hoặc glucosamine có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng lần lượt là 27% và 35% và giảm 45% nguy cơ ở những người tham gia sử dụng kết hợp ít nhất 4 ngày/tuần trong ít nhất 3 năm trong Nghiên cứu về vitamin và lối sống.
Ngoài ra, nó còn có tác dụng hỗ trợ điều trị các loại ung thư ác tính như ung thư xương, ung thư tinh hoàn, ung thư vú và tuyến tụy.
Trong một nghiên cứu về tác dụng ức chế một số loại ung thư của sụn cá mật cho thấy tác dụng này là do sụn cá mập có chứa chất có khả năng ức chế sự hình thành các vi mac mạch tân sinh mà các tế bào ung thư rất cần để phát triển.
5.3. Viêm bàng quang
Vai trò của chondroitin sulfate trong điều trị viêm bàng quang kẽ đã được nghiên cứu trên mười tám bệnh nhân viêm bàng quang kẽ và xét nghiệm kích thích kali dương tính được điều trị hàng tuần với 40mL chondroitin sulfate 0,2% qua đường nội mạch, sau đó điều trị mỗi tháng một lần trong một năm.
Nghiên cứu trên cho kết quả như sau 46,2% bệnh nhân cho biết đáp ứng tốt, 15,4% cho biết đáp ứng khá, 30,8% đáp ứng một phần và 7,7% cho biết không đáp ứng.
Trong một nghiên cứu khác trên người bệnh 30 tuổi bị viêm bàng quang do ketamine được điều trị chondroitin sulfate 0,2% dưới dạng tiêm mỗi tuần một lần trong 6 tuần đầu và tiếp tục cải thiện thời gian điều trị hàng tháng trong vòng một năm.
Kết quả của nghiên cứu trên cho thấy các triệu chứng của bệnh viêm bàng quang như khó tiểu, tiểu đêm được cải thiện.
Do đó, hoạt chất này có thể được sử dụng trong điều trị viêm bàng quang kẽ rất tốt.
5.4. Khô mắt
Việc bôi chế phẩm chứa hoạt chất chondroitin tại chỗ trong hơn 2 tuần đã được nghiên cứu ở những bệnh nhân bị viêm giác mạc kết mạc (khô mắt). Sau 2 tuần, các triệu chứng của bệnh được cải thiện.
Vì vậy, chondroitin sulfat dùng tại chỗ có vai trò tiềm năng trong điều trị khô mắt.
5.5. Các tác dụng khác
Chondroitin còn được nghiên cứu tác dụng đối với các bệnh khác như bệnh trào ngược dạ dày thực quản, sỏi thận,...
6. Liều dùng của chondroitin
Liều dùng của chondroitin có thể khác nhau đối với những bệnh nhân khác nhau. Liều lượng dựa trên tuổi tác, tình trạng sức khỏe và một số yếu tố khác. Tuy nhiên, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng loại hoạt chất này.
Dưới đây là một số liều lượng đã được nghiên cứu mà người bệnh có thể tham khảo:
- Đường uống: Đối với bệnh viêm khớp, liều dùng từ 200 - 400 mg dùng 2 - 3 lần mỗi ngày hoặc 1000 - 1200 mg và chỉ uống một lần trong ngày.
- Thuốc bôi da: Đối với bệnh viêm khớp, sử dụng hỗn hợp này lên vùng khớp bị viêm tối đa 8 tuần.
- Thuốc tiêm: Đối với bệnh viêm xương khớp, một sản phẩm có chứa hoạt chất này có tên Matrix được tiêm vào cơ hàng ngày hoặc hai lần mỗi tuần trong 6 tháng.
- Thuốc nhỏ mắt: Đối với bệnh đục thủy tinh thể, một số loại thuốc nhỏ mắt khác nhau có chứa natri hyaluronate và chondroitin sulfate được sử dụng trong phẫu thuật đục thủy tinh thể.
7. Chống chỉ định
Người bệnh không nên sử dụng thuốc trong các trường hợp như sau:
- Phụ nữ mang thai và cho con bú
- Bệnh hen suyễn
- Rối loạn đông máu
- Ung thư tuyến tiền liệt
- Người bị tai biến tim mạch
- Người bệnh vừa trải qua đại phẫu thuật
- Người bị bỏng diện rộng
8. Tác dụng không mong muốn của thuốc chondroitin
Trong các thử nghiệm về thuốc đã có thể xác định rằng chondroitin sulfate thường được dung nạp tốt và an toàn khi sử dụng lâu dài. Tuy nhiên, khi sử dụng người bệnh có thể gặp các tác dụng không mong muốn như đau bụng và buồn nôn.
Ngoài ra, các triệu chứng bao gồm đầy bụng, tiêu chảy, táo bón, nhức đầu, sưng mí mắt, phù chân, rụng tóc, phát ban da và loạn nhịp tim ít phổ biến hơn. Một trong những triệu chứng này có thể là do cơ thể bị mẫn cảm với thành phần hoạt chất của thuốc.
Sốc phản vệ (một loại dị ứng toàn thân có thể đe dọa đến tính mạng) hiếm gặp nhưng có thể xảy ra ở những người bị dị ứng với chondroitin có nguồn gốc từ cá hoặc gia cầm. Một số người khác có thể gặp phản ứng dị ứng với phân tử đường có tên alpha-gal có trong thịt lợn và thịt bò.
Do đó, khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào sau khi dùng thuốc, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời.
9. Tương tác thuốc
Khi sử dụng thuốc, người bệnh cần lưu ý những tương tác giữa hoạt chất với các thuốc và thực phẩm sau đây:
- Thuốc chống đông máu (Warfarin)
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
- Thuốc salicylat
- Các thảo dược như Ginkgo biloba (Bạch quả), tỏi và palmetto
10. Thận trọng
- Khi quên liều: bạn không nên gộp liều vào lần sử dụng tiếp theo.
- Khi quá liều: Hãy gọi ngay cho các cơ sở chăm sóc y tế gần nhất theo số 115 để được xử lý kịp thời.
11. Thuốc Chondroitin giá bao nhiêu?
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại chondroitin với các dạng bào chế và hàm lượng khác nhau, chẳng hạn như:
- Dotocom có chứa natri chondroitin sulfate. Thuốc có hàm lượng 100mg, 25mg, 2500IU, 20mg và 5mg: giá 3,620 VNĐ/viên.
- V.Rohto vitamin chứa natri chondroitin sulfate. Thuốc có các hàm lượng là 120 mg, 12 mg, 6 mg và 3,6mg và đóng gói hộp 1 lọ 13ml: giá 47,700 VNĐ/hộp.
- Minndrop có chứa natri chondroitin sulfat. Thuốc có giá 60,000 VNĐ/hộp 1 lọ 15ml dung dịch thuốc nhỏ mắt.
- Hirudoid kem bôi da hộp 1 tuýp 14g có chứa chondroitin. Thuốc có giá 45,044 VNĐ/hộp 1 tuýp.
12. Mọi người thường hỏi về Chondroitin
Dưới đây là một số câu hỏi mà nhiều người thắc mắc về chondroitin:
Chondroitin có trong thực phẩm nào?
Hầu hết chondroitin dường như được chiết xuất từ sụn cá mập, sụn của bò, lợn ( khí quản bò, tai và mũi lợn).
Nên dùng chondroitin vào thời gian nào trong ngày?
Trong các nghiên cứu về bệnh viêm xương khớp, các chuyên gia khuyến cáo người bệnh nên dùng nó sau bữa ăn để ngăn ngừa đau bụng.
Chondroitin được biết với tác dụng tốt cho cơ thể đặc biệt bệnh viêm khớp, tuy nhiên người bệnh khi sử dụng thuốc này cần lưu ý những điều sau đây:
- Không nên tự ý sử dụng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
- Bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng (25 - 30 độ C) và tránh ánh nắng trực tiếp hoặc nơi có độ ẩm cao.
Chắc hẳn bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ về tác dụng, tác dụng không mong muốn, liều dùng, chỉ định và những lưu ý khi sử dụng chondroitin. Hy vọng những thông tin trên hữu ích đối với bạn.
Mặc dù chondroitin rất tốt cho cơ thể, tuy nhiên nó chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh, do đó, người bệnh nên kết hợp với các thuốc tây hoặc thuốc đông y để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.
Nếu bạn có băn khoăn hay thắc mắc gì về bệnh viêm khớp, hãy liên hệ ngay theo hotline dưới đây để được tư vấn miễn phí.
