Bệnh thoái hóa khớp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị dứt điểm

Lương y Nguyễn Công Sáu
 Nguyễn Công Sáu

Thoái hoá khớp đang trở thành nỗi ám ảnh của nhiều người, nhất là những người lớn tuổi. Chứng bệnh này có thể gặp ở mọi giới, mọi dân tộc, mọi khí hậu, địa lý, kinh tế,... Chúng ta cần trang bị cho bản thân những thông tin cần thiết về triệu chứng, nguyên nhân, cách điều trị thoái hóa khớp để phát hiện sớm, chữa và phòng tránh bệnh tốt nhất.

Mục lục [ Ẩn ]
Thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp

1. Cấu tạo của khớp

Theo các tài liệu nghiên cứu trong giới y học, cơ thể con người có trên 200 xương các loại. Nơi nối giữa các đầu xương gọi là khớp. Cấu tạo của khớp thường bao gồm:

  • Dây chằng có tác dụng như những dải băng co giãn, giúp gắn kết các xương với nhau khi cơ thể chuyển động và giúp khớp được vững chắc.
  • Cơ bắp với chức năng co duỗi để làm khớp chuyển động linh hoạt hơn.
  • Gân nối xương với cơ giúp chuyển sức co của cơ vào xương.
  • Sụn là lớp mô bao, đóng vai trò như lớp đệm bảo vệ, giúp giảm chấn động và tránh sự cọ xát giữa hai đầu xương khi khớp cử động.
  • Bao khớp là lớp màng bao bọc quanh khớp. Lớp lót trong của bao khớp tiết ra dịch khớp để bôi trơn, giúp khớp hoạt động dễ dàng và cung cấp chất bổ dưỡng cho sụn.
Hình ảnh mô tả cấu tạo của khớp gối
Hình ảnh mô tả cấu tạo của khớp gối

2. Thoái hóa khớp là gì?

Thoái hóa khớp là tình trạng sụn khớp và đĩa đệm bị thoái hóa, kèm theo một số phản ứng viêm làm giảm dịch nhầy giúp bôi trơn ở các khớp. Hiện tượng này gây ra cảm giác đau nhức, khó chịu và hội chứng cứng khớp, khiến người bệnh vận động khó khăn.

Thoái hóa khớp là một căn bệnh mãn tính và đối tượng dễ mắc phải nhất là  những người trên 40 tuổi, đặc biệt là những người trên 60 tuổi. Tác nhân chủ yếu dẫn tới tình trạng thoái hóa khớp được các nhà khoa học xác định là do quá trình lão hóa tự nhiên của con người.

Ngoài ra, những người thường xuyên phải chịu các áp lực quá tải kéo dài cũng có nguy cơ bị thoái hóa khớp hơn so với người khác.

3. Các vị trí thoái hóa khớp thường gặp

Trên thực tế, gần như thoái hóa khớp có thể xảy ra ở bất cứ khớp nào. Mỗi vị trí của khớp bị thoái hóa sẽ có những đặc điểm, nguyên nhân, triệu chứng, cách chữa khác nhau. Sau đây sẽ là những vị trí thường hay gặp của bệnh thoái hóa khớp.

3.1. Thoái hóa khớp gối

  • Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp ở gối bị bào mòn, biến dạng, mất tính đàn hồi hoặc rách nứt, khiến xương trong khớp bị va chạm, chà sát gây ra các triệu chứng như sưng, đau, cứng khớp, hạn chế khả năng vận động.
  • Đây là chứng bệnh thường gặp, tần suất bệnh tăng theo độ tuổi. Bởi khớp gối là khớp gánh toàn bộ cơ thể và cũng là khớp hoạt động nhiều nhất.
  • Ở giai đoạn đầu, thoái hóa khớp gối chưa ảnh hưởng nhiều tới bệnh nhân, có thể điều trị bằng phương pháp nội khoa và vật lý trị liệu nhằm giảm nhẹ triệu chứng.
  • Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển nặng hơn, chức năng vận động của bệnh nhân bị ảnh hưởng nhiều, người bệnh cần can thiệp bằng các phương pháp phẫu thuật.

3.2. Thoái hóa khớp háng

  • Thoái hóa khớp háng là bệnh lý chủ yếu gặp ở người trung niên, cao tuổi; là hậu quả của tuổi tác và tình trạng mài mòn khớp kéo dài.
  • Bệnh nhân thoái hóa khớp háng thường bị đau đớn dai dẳng, cấu trúc khớp bị biến đổi, ảnh hưởng cuộc sống hàng ngày, thậm chí dẫn đến việc bị tàn phế.
  • Nếu được chẩn đoán, điều trị sớm, bệnh sẽ phát triển chậm lại, giảm triệu chứng đau đớn và giảm nguy cơ tàn phế.

3.3. Thoái hóa khớp chân

  • Thoái hóa khớp chân là hậu quả của việc mất cân bằng giữa việc tổng hợp và hủy hoại của sụn và phần xương dưới sụn ở chân.
  • Người bệnh sẽ cảm thấy đau nhói bất chợt hay khi gắng sức hoặc ấn vùng khớp cũng như va đập. Mức độ các cơn đau dao động từ nhẹ đến nặng, tăng trong quá trình vận động và giảm khi nghỉ ngơi.
  • Bệnh thoái hóa khớp chân nếu không được điều trị kịp thời sẽ có thể dẫn đến tàn phế.

3.4. Thoái hóa khớp tay

  • Tay là cơ quan hoạt động rất nhiều và phải chịu không ít áp lực, do đó rất dễ mắc phải tình trạng thoái hóa khớp tay.
  • Thường xuất hiện ở cổ tay, khớp nối giữa ngón cái và cổ tay, các đầu ngón tay, khớp giữa của ngón tay.
  • Triệu chứng thường gặp khi bị thoái hóa khớp tay như: Đau khi dùng tay để cầm, nắm đồ vật. Cứng khớp, nhất là vào buổi sáng. Việc di chuyển ngón tay trở nên khó khăn. Cơ tay yếu dần. Đau và sưng khớp giữa và cổ tay.

3.5. Thoái hóa khớp vai

  • Khớp vai có cấu trúc khá phức tạp với 5 khớp nhỏ và hệ thống gân cơ, dây chằng xung quanh.
  • Bệnh thoái hóa khớp vai là tình trạng tổ chức của khớp vai bị tổn thương, viêm quanh khớp vai, lớp sụn khớp vai bị ăn mòn.
  • Một số dấu hiệu đặc trưng của chứng bệnh này là: Khớp bị sưng đỏ, đau nhức tại khớp vai, cứng khớp, hạn chế các vận động, những động tác như xoay cánh tay, đưa tay lên cao hoặc với cánh tay,...
Bệnh nhân thoái hóa khớp vai bị hạn chế các vận động của tay
Bệnh nhân thoái hóa khớp vai bị hạn chế các vận động của tay

4. Triệu chứng thoái hóa khớp

Những triệu chứng thoái hóa khớp diễn biến thất thường và đa dạng, điển hình như: Đau nhức, cứng khớp, khó vận động, có tiếng kêu lạo xạo khi cử động, khó vận động các khớp, teo cơ, sưng đau khớp, biến dạng, suy nhược cơ thể.

4.1. Đau nhức

Đau nhức dai dẳng là triệu chứng dễ nhận biết nhất khi bị thoái hóa khớp. Ở giai đoạn đầu của bệnh, tình trạng đau nhức chỉ xuất hiện khi vận động và biến mất khi nghỉ ngơi. Sau đó, đau nhức xương khớp diễn ra liên tục.

Đặc biệt, vào thời điểm chuyển lạnh, các cơn đau nhức do thoái hóa khớp trở nên trầm trọng hơn. Chỉ cần cử động nhẹ, người bệnh cũng sẽ bị đau nhức cả ngày.

4.2. Cứng khớp

Tình trạng cứng khớp xảy ra nhiều nhất vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Người bệnh bị cứng khớp sẽ không thể cử động được các khớp bị đau, phải nghỉ ngơi khoảng 15 - 30 phút mới có dấu hiệu giảm. Trường hợp, thoái hóa khớp đang ở giai đoạn nặng thì triệu chứng cứng khớp sẽ kéo dài dai dẳng hơn.

4.3. Khó vận động

Khi bị thoái hóa khớp, người bệnh có thể không làm được một số động tác như cúi sát đất, quay cổ,...

4.4. Có tiếng kêu lục cục, lạo xạo trong khớp

Trong quá trình di chuyển, đầu xương sẽ tiếp tục gần sát vào nhau, tiếp xúc với phần sụn bị bào mòn tạo ra tiếng kêu lạo xạo, lục cục.

Triệu chứng thoái hóa khớp này dễ nhận biết nhất sau khi người bệnh vận động mạnh. Lúc đó, tiếng kêu xuất hiện kèm theo những cơn đau dữ dội.

4.5. Teo cơ, sưng tấy và biến dạng

Triệu chứng đặc trưng tiếp theo của bệnh thoái hóa khớp là khớp bị sưng đỏ, đau hoặc biến dạng, các cơ xung quanh thì yếu dần, mỏng dần rồi teo đi. Ví dụ như đầu gối bị lệch khỏi trục, ngón tay bị u cục gồ ghề, ngón chân cong vẹo,...

4.6. Mệt mỏi, suy nhược cơ thể

Người bị thoái hóa khớp phải chịu đựng các cơn đau âm ỉ, mất ngủ, ăn không ngon. Vì vậy, họ luôn trong tình trạng mệt mỏi và suy nhược cơ thể theo chiều hướng ngày càng trầm trọng.

5. Nguyên nhân thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp xảy ra khi quá trình tái tạo và thoái hóa của sụn khớp bị mất cân bằng. Quá trình thoái hóa diễn ra nhanh hơn tái tạo khiến phần sụn, đệm giữa các khớp bị hao mòn, hai đầu xương sát lại gần, chạm vào nhau gây ra tình trạng đau nhức.

Thoái hóa khớp xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác, trong đó chủ yếu là do:

Quá trình lão hóa tự nhiên: Khi bước vào độ tuổi trung niên, các tế bào sụn dần dần giảm chức năng tổng hợp chất tạo nên sợi collagen và mucopolysaccharide. Điều này làm cho chất lượng sụn và tính đàn hồi kém dần,  dẫn đến thoái hóa khớp.

Dị tật bẩm sinh: Đây cũng là một trong số nguyên nhân chính gây bệnh thoái hóa khớp. Các dị tật bẩm sinh làm thay đổi diện tì nén bình thường của khớp, khiến một số khớp không chịu được áp lực, để lâu gây ra hiện tượng thoái hóa.

Di truyền: Nếu trong gia đình có người bị bệnh thoái hóa khớp sớm thì khả năng thế hệ con cháu sau này cũng sẽ dễ dàng mắc bệnh.

Các biến dạng thứ phát: Những tổn thương do các bệnh lý xương khớp, chấn thương do tai nạn, nghề nghiệp, làm thay đổi mối tương quan, hình thái của khớp và cột sống,... đồng thời dẫn đến thoái hóa khớp.

Tăng cân nhanh, béo phì: Điều này sẽ làm tăng áp lực lên xương khớp, lâu dần làm xương khớp bị đè nén, biến dạng và làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.

Nội tiết: Ở nữ giới, việc thiếu hormon cũng là một trong những tác nhân gây nên tình trạng thoái hóa khớp. Đó là lý do vì sao, phụ nữ ngoài 40 dễ mắc phải chứng bệnh này.

Việc tăng cân đột ngột làm tăng khả năng bị thoái hóa khớp
Việc tăng cân đột ngột làm tăng khả năng bị thoái hóa khớp

6. Biến chứng của thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là tình trạng gây ra bởi sự hao mòn và rách sụn – mô bảo vệ đầu xương và khớp. Chứng bệnh này có chiều hướng ngày càng tiến triển và nghiêm trọng hơn theo tuổi tác.

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, ngoài các cơn đau mãn tính, thoái hóa khớp có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như:

  • Đau và cứng khớp, mất linh hoạt.
  • Gai xương, gãy xương do áp lực, hoại tử xương.
  • Chảy máu hoặc nhiễm trùng trong khớp.
  • Tổn thương gân và dây chằng xung quanh khớp.
  • Dây thần kinh bị chèn ép trong cột sống do thoái hóa khớp ở cột sống
  • Cảm giác xương va chạm vào nhau.
  • Cơ thể cạn kiệt sức và suy nhược, rối loạn giấc ngủ. Dẫn đến các vấn đề về lo âu và trầm cảm.

7. Cách chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp

Khi bạn thấy có bất cứ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến khớp, hãy đến ngay các cơ sở y tế để thực hiện thăm khám và chẩn đoán. Các bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán bệnh thoái hóa khớp dựa trên những triệu chứng đau và các biểu hiện kèm theo.

Một số xét nghiệm mà bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện gồm có:

  1. Chụp X–quang ở vị trí các khớp có dấu hiệu bị thoái hóa, đau nhức.
  2. Xét nghiệm máu.

Sau đó, dựa vào kết quả chụp X-quang và xét nghiệm máu cùng các triệu chứng lâm sàng; bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán sơ bộ và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Người bệnh cần tuân thủ và thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

8. Thoái hóa khớp có chữa khỏi không?

Thoái hóa khớp là quá trình bào mòn đã xảy ra, không thể hồi phục lại như ban đầu nên không chữa khỏi dứt điểm được (trừ phí thay khớp mới). Việc điều trị chủ yếu làm chống viêm, giảm đau và hạn chế tốc độ thoái hóa sụn.

Tuy nhiên, nếu điều trị tích cực và đúng cách, có thể làm chậm quá trình thoái hóa, cải thiện triệu chứng và giúp người bệnh có cuộc sống gần như bình thường.

Với trường hợp thoái hóa khớp ở mức độ nhẹ, bệnh nhân có thể sử dụng các phương pháp châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, chườm ngải cứu, đắp bùn nóng,... sẽ có tác dụng giảm đau hiệu quả. Nhưng khi tình trạng thoái hóa khớp đã ảnh hưởng đến vận động thì bắt buộc người bệnh phải dùng thuốc trong điều trị.

9. Điều trị thoái hóa khớp

Như đã trình bày ở trên, nếu áp dụng đúng phương pháp và thực hiện nghiêm túc, người bị thoái hóa khớp vẫn có thể vận động như người bình thường. Có nhiều cách điều trị thoái hóa khớp, sau đây là một số biện pháp phổ biến:

9.1. Điều trị nội khoa

Vật lý trị liệu: Các phương pháp siêu âm, hồng ngoại, chườm nóng, liệu pháp suối khoáng, bùn có hiệu quả cao.

Sử dụng thuốc Tây:

  • Thuốc giảm đau: Paracetamol.
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).
  • Thuốc bôi ngoài da Voltaren Emulgel.
  • Corticosteroid.
  • Thuốc tiêm Hydrocortison aceta,...
Thuốc Tây giúp giảm nhanh chóng các cơn đau nhức do thoái hóa khớp
Thuốc Tây giúp giảm nhanh chóng các cơn đau nhức do thoái hóa khớp

9.2. Điều trị ngoại khoa

Điều trị dưới nội soi khớp: Cắt lọc, bào, rửa khớp. Khoan kích thích tạo xương (microfracture). Cấy ghép tế bào sụn.

Phẫu thuật thay khớp nhân tạo: Được chỉ định ở các trường hợp bị thoái hóa khớp thể nặng tiến triển, giảm nhiều chức năng vận động. Thường được áp dụng ở những bệnh nhân trên 60 tuổi.

9.3. Chế độ sinh hoạt

Để phòng ngừa và hạn chế các cơn đau do thoái hóa khớp gây ra; trong sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần lưu ý những điều sau đây:

  • Giảm cân, cải tạo cơ địa: Việc này sẽ giúp giảm áp lực cho khớp. Người béo phì thường kèm thoái hóa khớp, cho nên người béo phì cần thực hiện chế độ ăn kiêng để làm giảm tối đa những chấn động trên khớp.
  • Thay đổi các thói quen xấu: Không nên ngồi xổm, mang vác nặng, ngồi sai tư thế,... Vì những điều này sẽ làm tăng chịu lực của khớp, đẩy nhanh quá trình lão hóa.
  • Tập luyện: Tập thể dục với những động tác nhẹ nhàng có tác dụng thư giãn các khớp, tránh tình trạng để cho các khớp ít hoạt động.

9.4. Thuốc thoái hóa khớp bằng thuốc Nam

Bài thuốc 1: Dùng 200g lá lốt rửa sạch, cho vào ấm rồi đổ khoảng 2 lít nước. Đun sôi khoảng 5 phút, chắt lấy nước để uống hàng ngày.

Bài thuốc 2: Lấy thân dây đau xương thái thành từng khúc, phơi khô. Bỏ vào hũ để ngâm rượu theo tỉ lệ dây đau xương và rượi là 1:5. Mỗi ngày dùng khoảng 3 chén nhỏ, kiến trì sau 2 tuần các triệu chứng sẽ giảm.

10. Chữa thoái hóa khớp bằng Đông y gia truyền

Chữa thoái hóa khớp bằng Đông y gia truyền đã và đang là phương pháp được nhiều bệnh nhân tin tưởng, áp dụng và đem lại những hiệu quả bất ngờ. Ưu điểm của phương pháp này là:

  • An toàn tuyệt đối  không có tác dụng phụ hay gây ảnh hưởng xấu đến dạ dày, gan, thận.
  • Độ hiệu quả cao, có tác dụng lâu dài, ngăn ngừa được sự tái đi tái lại của triệu chứng bệnh.
  • Dễ thực hiện, dễ uống. Hiện nay, nhiều bài thuốc Đông y đã được điều chế sẵn dưới dạng viên, rất thuận tiện cho người bệnh.
  • Chi phí rẻ. Các vị thuốc hay sản phẩm Đông y gia truyền đều có giá thành hợp lý mà hiệu quả lâu dài.
Trị Cốt Tán giúp đẩy lùi hoàn toàn các cơn đau do thoái hóa khớp gây ra
Trị Cốt Tán giúp đẩy lùi hoàn toàn các cơn đau do thoái hóa khớp gây ra

Trong số hàng loạt các sản phẩm Đông y chữa chứng thoái hóa khớp, bài thuốc gia truyền Trị Cốt Tán vẫn luôn là sản phẩm mang lại hiệu quả cao nhất và được bệnh nhân tin tưởng.

Trị Cốt Tán được bào chế từ các thảo dược thiên nhiên quý như tam thất, nấm linh chi, ba kích, đan sâm, quế chi, khương hoạt, đỗ trọng, phòng phong,... Tất cả những thảo dược này được chính Lương y Nguyễn Công Sáu - chủ nhà thuốc Hải Sáu lựa chọn, kiểm tra kỹ lưỡng rồi đem bào chế theo công thức bí truyền 5 đời.

Với sự kết hợp hoàn hảo của 2 loại thuốc uống và thuốc chườm, dựa theo cơ chế và nguyên lý hoạt động “trong ẩm ngoài đồ“, bài thuốc Trị Cốt Tán giúp:

  • Kháng viêm, giảm đau, tiêu sưng khớp.
  • Tăng cường và bồi bổ dưỡng chất cho nhân nhầy và bao xơ.
  • Hồi phục cùng lúc sụn khớp và xương dưới sụn hiệu quả.
  • Hoạt huyết lưu thông máu, mạnh gân cốt, ổn định sự phát triển của khớp.

Hiệu quả điều trị bệnh thoái hóa khớp nói riêng, các bệnh về xương khớp nói chung của Trị Cốt Tán đã và đang được chứng minh bởi phản hồi tích cực của hơn 50.000 bệnh nhân trên cả nước. Bên cạnh đó là những đánh giá cao của các chuyên gia trong ngành với rất nhiều giải thưởng, giấy khen và chứng nhận cao quý:

  • “Sản phẩm Xanh vì sức khỏe người Việt” của Viện chính sách pháp luật và quản lý.
  • Đón nhận Bảng vàng danh dự và Cúp kỷ niệm trong chương trình Vinh danh Nhà thuốc y học cổ truyền uy tín vì sức khỏe Cộng đồng năm 2014.
  • Giấy khen, bằng khen của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội Đông y Việt Nam…

Phản hồi của anh Hải Nam, một trong số những bệnh nhân từng sử dụng Trị Cốt Tán: "Đầu tiên, xin cảm ơn nhà thuốc Hải Sáu đã mang đến cho tôi cùng nhiều người bị thoái hóa khớp sản phẩm Trị Cốt Tán an toàn và hiệu quả. Sau đó, tôi xin chia sẻ câu chuyện của mình. Năm tôi 52 tuổi là các dấu hiệu thoái hóa khớp khá nghiêm trọng rồi. Tôi cũng đi khám rồi uống thuốc Tây mà tác dụng phụ nhiều quá nên cũng không dám lạm dụng. Trong hội thương binh xã tôi có bác kia hơn 60 cũng bị thoái hóa khớp, bác có mách tôi bài thuốc Trị Cốt Tán. Tôi bảo con trai mình mua giúp 2 liệu trình. Sau 2 liệu trình thấy các triệu chứng giảm hẳn. Và đến nay gần 1 năm rồi không thấy các cơn đau nhức khớp bị tái lại."

11. Phòng ngừa thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là một phần của bệnh tuổi già theo quy luật tự nhiên nên khó có thể tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu thực hiện đúng và đầy đủ các biện pháp phòng ngừa sau đây thì có thể giảm mức độ nghiêm trọng khi không may bị thoái hóa khớp.

  • Xây dựng chế độ sinh hoạt, luyện tập hợp lý kết hợp ăn uống khoa học, hình thành lối sống lành mạnh.
  • Tránh làm những tư thế không phù hợp, động tác đột ngột, quá mạnh trong khi làm việc và sinh hoạt hàng ngày.
  • Giữ cân nặng ở mức ổn định, tránh tình trạng thừa cân quá nhanh để giảm áp lực lên khớp xương.
  • Nếu có bất cứ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến khớp thì hãy đi đến các cơ sở y tế thăm khám ngay.
  • Cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho xương, sụn để cân bằng quá trình thoái hóa, tái tạo tế bào.

Sức khỏe là điều đáng quý nhất. Đừng để những cơn đau nhức do thoái hóa khớp ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Nếu muốn chữa dứt điểm chứng bệnh này, bạn hãy liên hệ ngay tới nhà thuốc Hải Sáu theo số hotline: 0961 666 383, để nhận được sự tư vấn cụ thể và hướng điều trị phù hợp cho mình.

Xếp hạng: 5 (2 bình chọn)

KINH NGHIỆM ĐỐI PHÓ VỚI BỆNH CƠ - XƯƠNG - KHỚP - DÂY THẦN KINH