Vôi hóa cột sống cổ: Nguyên nhân, Triệu chứng, Biến chứng, Chẩn đoán và Điều trị

1. Bệnh vôi hóa cột sống cổ là bệnh gì?

Cột sống đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự vận động của con người. Chúng gồm nhiều đốt xương sống nối liền nhau. Và 7 đốt sống liên tiếp đầu tiên hợp thành cột sống cổ. 

Bệnh vôi hóa cột sống cổ là tình trạng lắng đọng calci ở các dây chằng nối từ thân cột sống cổ đến các mấu vai, mấu ngang. Khiến cột sống cổ bị vôi hóa và hình thành các gai xương. 

Nếu các gai chèn ép vào dây thần kinh hoặc đè ép vào mạch máu sẽ gây nên cảm giác rất đau đớn. Trong 7 đốt sống ở cột sống cổ thì vôi hóa ở cột sống cổ C4 C5 C6 là phổ biến nhất.

2. Nguyên nhân gây ra vôi hóa cột sống cổ

Giống như các bệnh về xương khớp khác, vôi hoá cột sống cổ do nhiều nguyên nhân gây ra và dưới đây là một số nguyên nhân điển hình:

• Tuổi tác: Khi có tuổi, tất cả các bộ phận trong cơ thể đều bị lão hoá và hệ cơ xương khớp cũng không phải là ngoại lệ. Các đốt sống tại cổ và đĩa đệm sẽ bị thoái hóa, dần hình thành các gai xương.

• Tư thế làm việc, luyện tập bị sai: Làm việc, nằm ngủ hay thực hiện các bài tập thể dục sai tư thế, trong thời gian dài cũng khiến các đốt sống nói chung và đốt sống cổ nói riêng bị vôi hoá.

• Thừa cân, béo phì: Cân nặng lớn sẽ tạo áp lực lớn cho cột sống cổ và xảy ra hiện tượng vôi hoá cột sống cổ.

• Thiếu dinh dưỡng: Chế độ dinh dưỡng thiếu calci và dưỡng chất thiết yếu dễ gây vôi hóa cột sống cổ.

Ngoài các nguyên nhân kể trên, vôi hoá cột sống cổ còn có thể xuất hiện bởi một số nguyên nhân khác như: va chạm, chấn thương, rối loạn di truyền, rối loạn chuyển hóa calci…

3. Triệu chứng bệnh vôi hóa cột sống

Dưới đây là những triệu chứng phổ biến nhất khi mắc vôi hóa cột sống cổ:

• Vận động vùng cột sống cổ bị hạn chế, đau khi xoay cổ

• Cơn đau lan từ cổ xuống vùng vai gáy, 2 cánh tay hoặc lan lên đầu

• Đau cứng gáy, vẹo cổ, khó quay vùng cổ

• Khi các đốt sống tại cổ bị vôi hóa nghiêm trọng, gai xương sẽ chèn ép lên rễ thần kinh, tủy sống. Gây rối loạn tuần hoàn não, tê bì vai, cánh tay khó cử động.

4. Vôi hóa cột sống cổ có nguy hiểm?

Vôi hóa cột sống cổ nếu không chữa trị kịp thời và đúng cách có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm:

• Rối loạn tiền đình: Các cột sống cổ tập trung rất nhiều dây thần kinh quan trọng. Khi đốt sống bị thoái hóa sẽ chèn lên các rễ thần kinh, tủy sống. Gây suy giảm quá trình tuần hoàn máu lên não, làm rối loạn tiền đình. Với các biểu hiện như buồn nôn, chóng mặt, lo lắng, mệt mỏi, kém trí nhớ, mất ngủ triền miên.
• Thoát vị đĩa đệm: Khi bị vôi hóa, đĩa đệm ở cột sống cổ đàn hồi kém đi, nguy cơ thoát vị đĩa đệm rất cao.

• Hẹp tủy sống: Các gai xương khiến cấu trúc cột sống cổ dần bị thay đổi, khiến người bệnh luôn cảm thấy đau đầu, đau nhức bả vai và vùng cánh tay.
• Thiểu năng tuần hoàn hệ động mạch đốt sống: Gai cột sống chèn ép động mạch cột sống cổ, gây ra cảm giác hoa mắt, ù tai, chóng mặt, suy giảm trí nhớ…
• Chèn ép rễ thần kinh: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất. 

Vôi hóa cột sống cổ làm tổn thương dây thần kinh khiến quá trình truyền dẫn thông tin bị gián đoạn. Dẫn tới bại liệt một hoặc hai tay, gây rối loạn cảm giác tứ chi, rối loạn thực vật.

5. Chẩn đoán xác định bệnh vôi hóa cột sống cổ

Chẩn đoán lâm sàng

Để nhận biết vôi hóa cột sống cổ, bác sĩ sẽ thăm khám các cử động của cổ. Qua các triệu chứng bệnh nhân mô tả, kết hợp với các hình ảnh thu được từ chẩn đoán cận lâm sàng để đưa ra kết luận chính xác nhất.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Cũng như các bệnh lý xương khớp khác, bệnh nhân sẽ được chỉ định chụp X quang, chụp CT hoặc chụp cộng hưởng MRI cột sống cổ. 

Dưới các hình ảnh thu được từ các phương pháp trên giúp phát hiện các gai xương, hẹp cột sống cổ, cột sống cổ mất đường cong sinh lý một cách rõ ràng.

6. Điều trị vôi hóa cột sống cổ

Điều trị bảo tồn

Sử dụng thuốc Tây

Các loại thuốc Tây được chỉ định nhằm đẩy lùi các triệu chứng của bệnh vôi hóa cột sống cổ một cách nhanh chóng. Cụ thể:

• Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs): Dùng trong các trường hợp bệnh nhẹ, có tác dụng giảm đau nhanh chóng. Các loại thuốc giảm đau chống viêm hay dùng: Diclofenac, Piroxicam, Meloxicam…
• Thuốc giãn cơ: Thuốc tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, đẩy lùi tình trạng co thắt, giảm đau nhanh chóng. Các loại thuốc hay dùng: Cyclobenzaprine, Mydocalm, Metaxalone…

• Thuốc tăng trưởng sụn khớp: Thuốc làm giảm đau bằng cách thúc đẩy quá trình tăng trưởng sụn khớp. Tuy nhiên, các loại thuốc này mang tới hiệu quả khá chậm. Các loại thuốc thường dùng: Glucosamine, Chondroitin,…

Các loại thuốc Tây giúp đẩy lùi triệu chứng bệnh nhanh chóng. Tuy vậy, chúng tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ không mong muốn như đau dạ dày, viêm loét dạ dày…

Vì vậy, trong quá trình điều trị, cần tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra để đảm bảo an toàn.

Điều trị bằng vật lý trị liệu

Phương pháp này giúp người vôi hóa cột sống cổ giảm đau và phục hồi chức năng của cột sống.

Một số phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng:

• Tập yoga, các bài thể dục phù hợp;
• Kéo giãn cột sống;
• Dùng máy xung điện bước sóng ngắn;
• Chiếu tia hồng ngoại;
• Dùng nhiệt hoặc điện năng.

Điều trị bằng phương pháp phẫu thuật

Áp dụng ở giai đoạn nặng, không đáp ứng được điều trị nội khoa hoặc có nguy cơ phát sinh biến chứng. Phẫu thuật cắt bỏ gai xương trên đốt sống cổ, giải phóng các dây thần kinh khỏi sự chèn ép.

Vùng cổ có nhiều dây thần kinh quan trọng. Vì vậy, bất kỳ sai sót nào trong quá trình phẫu thuật cũng gây biến chứng nặng nề. 

Thêm nữa, phẫu thuật cơ bản dễ gây nhiễm trùng và làm vết thương lâu lành. Nên phương pháp này cần sự chỉ định và cân nhắc của bác sĩ.

Những chú ý khi mắc bệnh vôi hóa cột sống cổ

Chỉ với một vài chú ý trong sinh hoạt cũng như ăn uống sẽ giúp chúng ta phòng tránh và ngăn bệnh vôi hóa cột sống cổ tiến triển.

• Duy trì tư thế đúng: Giữ thẳng lưng và hai vai ngang bằng nhau khi ngồi làm việc.

• Sau mỗi ngày làm việc nên xoa bóp vùng cổ và thực hiện bài tập ngăn ngừa thoái hóa cột sống cổ. Nghiêng cổ sang phải rồi sang trái mỗi bên 10 lần, cúi cổ về phía trước và ngửa cổ ra phía sau mỗi phía 10 -15 lần.
• Khi ngủ nên thường xuyên chuyển mình, nên tránh nằm ở một tư thế quá lâu. Không nằm sấp vì tư thế này khiến cổ bị gập xuống. Lâu ngày dễ dẫn đến hiện tượng vôi hóa. Nên lựa chọn gối có chất liệu tốt, tránh dùng các loại gối quá cứng, không kê gối quá cao.
• Hạn chế tối đa các tác động mạnh đến vùng cổ.
• Bổ sung đầy đủ các dưỡng chất calci, protein, vitamin B, vitamin C, vitamin E, glucosamine.

Những thói quen và hành động tưởng chừng như đơn giản mỗi ngày lại có thể phòng ngừa bệnh vôi hóa cột sống cổ hiệu quả. Hy vọng các thông tin trên hữu ích với Quý bạn đọc. Khi có dấu hiệu đau hoặc khó vận động ở vùng cổ, bạn cần đi khám ngay để đạt kết quả điều trị tốt nhất.