Cây nở ngày đất là cây mọc hoang và được sử dụng rất nhiều để chữa bệnh. Trong dân gian, thảo dược này được sử dụng để giảm đau, kháng viêm, trị cảm sốt,... rất tốt. Vậy, cây nở ngày đất là cây gì? Tác dụng của cây nở ngày đất như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây.
1. Cách nhận biết cây nở ngày đất
Để hiểu rõ hơn về cây nở ngày đất, mời bạn theo dõi nội dung dưới đây:
1.1. Tên gọi và danh pháp
Cây nở ngày đất có tên khoa học là Gomphrena Celosioides Mart., Amaranthaceae (họ Rau Dền). Nó còn được gọi với tên khác như cây nở ngày, cây bạc đầu, cây gà hoa trắng, hoa nở ngày đất.
Sở dĩ có những tên gọi này là do dân gian dựa vào các đặc điểm của cây, chẳng hạn như cây nở ngày nghĩa là hoa của cây chỉ nở vào ban ngày; cây gà hoa trắng hay cây bạch đầu nghĩa là cây có hoa màu trắng nở và lá cây phủ đầy lông màu trắng.
1.2. Đặc điểm cây nở ngày đất
Cây nở ngày đất là cây cỏ thân thảo, sống lâu năm, mọc nằm hoặc đứng và cây phân nhiều nhánh. Thân cây có rãnh sâu, nhiều lông trắng, ngắn và ngắn khi cây già. Cây có rễ chùm to.
Lá cây nở ngày đất không có cuống hoặc cuống rất nhỏ. Lá cây mọc đối xứng, phiến lá dày, một cành mọc từ 5 - 7 lá. Lá có chiều dài từ 2 - 6cm và rộng khoảng 2cm. Lá có nhiều lông trắng nhưng mặt trên thường ít lông hơn mặt dưới.
Hoa nở ngày đất có dạng bông, hình trụ dài từ 2 - 3cm. Hoa có màu trắng và thường nở 2 lần/năm, vào cuối mùa đông và đầu mùa hè. Cánh hoa cứng, thon gọn, mỗi một bông hoa đều có lá bắc ở phía dưới dài khoảng 5mm. Nhuỵ hoa màu nâu. Cây có nhiều quả nhỏ, hình hộp và chứa hạt nhỏ màu nâu.
Hiện nay, dựa vào màu sắc của hoa mà có thể nhận biết được cây có tác dụng làm thuốc. Cây có ba màu trắng, tím và xanh nhưng chỉ cây có hao màu trắng mới có tác dụng làm thuốc.
1.3. Cây nở ngày đất mọc ở đâu?
Cây nở ngày đất được phát hiện lần đầu tại các nước ở châu Phi và một số khu vực phương Đông, trong đó 120 loài được tìm thấy tại Úc, Ấn Độ, các khu vực nằm trong vùng nhiệt đới châu Mỹ và 46 loài nằm ở Brazil.
Tại Việt Nam, cây thường sinh sống và phát triển tại những khu vực có khí hậu nóng khắc nghiệt trên cả nước. Bạn có thể tìm thấy loài cây này tại các khu vực mọc hoang như bãi đất trống, bãi cỏ, ven đường, vùng đất cát hoặc trong rừng.
Hiện nay, cây nở ngày đất được trồng nhiều để làm dược liệu tại các tỉnh như Hưng Yên, Quảng Nam, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ,...
1.4. Bộ phận dùng, thu hái, sơ chế và bảo quản
Bộ phận dùng: Cây hoa nở ngày đất là một vị thuốc quý nên sử dụng toàn bộ cây làm thuốc, bao gồm, thân, lá, rễ và hoa.
Thu hái: Cây được thu hái quanh năm và khi thu hoạch thường nhổ cả cây mang về.
Sơ chế: Sau khi thu hái, cây được rửa sạch, loại bỏ đất cát và đem khi phơi hoặc sấy khô hoàn toàn. Nếu sử dụng trong một thời gian dài, bạn nên cắt nhỏ các bộ phận rồi đem phơi và dùng dần.
Bảo quản: Dược liệu cần được bảo quản trong bao bì kín, nhiệt độ thường, thoáng mát để tránh nấm mốc và côn trùng xâm nhập.
1.5. Thành phần hóa học
Theo các nghiên cứu khoa học cho thấy cây nở ngày đất có chứa các thành phần như:
- Thân cây: saponins, steroid, amino acid và đường
- Lá cây, hoa và mầm non: phenols và flavonoid. Trong mần non có chứa betacyanins và trong rễ, mầm có chứ ketones.
Ngoài ra, theo nghiên cứu khá cho thấy dịch chiết của cây có chứa flavonoids, saponins, sterols, tri-terpens, tanin, coumarin, đường và holosises.
2. Cây nở ngày đất có tác dụng gì?
Với những thành phần tuyệt vời của cây nở ngày đất, loại cây này mang đến những tác dụng như sau:
2.1. Công dụng của cây nở ngày đất
Theo Y học cổ truyền có ghi nhận nhiều tác dụng của cây nở ngày đất:
- Giúp thải độc, điều huyết và giảm sưng nề.
- Tán phong, tiêu viêm cho phụ nữ sau sinh
- Trị cảm cúm, ho có đờm và tiêu độc (rễ cây)
- Chữa ho, tốt cho người cao huyết áp, người bệnh tiểu đường (lá cây)
- Tác dụng kháng khuẩn, chống viêm (hoa)
- Trị mỡ máu (toàn cây)
Theo Y học hiện đại, các nghiên cứu về tác dụng cây nở ngày đất chưa được công bố chính thức. Tuy nhiên, trong một số tài liệu gần đây cho thấy loại cây này có một số thành phần có tác dụng cải thiện triệu chứng, đau, sưng và viêm, đặc biệt là bệnh lý xương khớp.
Ngoài ra, các nghiên cứu khác được thực hiện trên động vật cho thấy cây nở ngày đất có tác dụng kháng viêm; bảo vệ niêm mạc dạ dày, chống loét dạ dày; lợi tiểu.
2.2. Tác hại của cây nở ngày đất
Mặc dù cây nở ngày đất rất tốt cho sức khoẻ nhưng nó cũng có thể gây ra tác dụng phụ cho cơ thể nếu không được sử dụng đúng cách. Cây có độc tính khi được sử dụng ở dạng tươi bởi thành phần Nito hoá lỏng trong cây thuốc gây độc cho cơ thể.
Khi dùng sai cách, bạn có thể xuất hiện các triệu chứng như ngộ độc, tay chân rụn, hoa mắt, chóng mặt, mất kiểm soát phương hướng và suy sụp tinh thần.
Do đó, khi phơi khô sẽ làm mất thành phần này nên bạn có thể sử dụng an toàn cho sức khoẻ.
3. Cách dùng và liều dùng cây nở ngày đất
Cây nở ngày đất được lưu truyền từ dân gian nên thường được sử dụng bằng cách như sắc thành nước uống, tán thành thuốc bột, trà hoặc ngâm rượu.
Về liều lượng, tuỳ theo từng đối tượng và từng bài thuốc cụ thể mà gia giảm. Thông thường, bạn có thể sử dụng cây nở ngày đát 30 gam mỗi ngày.
4. Bài thuốc chữa bệnh từ cây nở ngày đất
Dưới đây là một số bài thuốc sử dụng cây nở ngày đất để chữa bệnh mà bạn có thể tham khảo:
4.1. Cây nở ngày đất trị gout
Cây nở ngày đất có chứa thành phần gồm flavonoid và gomphrenol có tác dụng kháng viêm, giảm sưng và giảm đau hiệu quả.
Cách sử dụng cây nở ngày đất chữa bệnh gout như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị 100 gam cây nở ngày đất khô bao gồm rễ, thân và lá.
- Bước 2: Sắc thuốc cùng với 1,5 lít nước cho đến khi cạn còn 0,5 lít nước thì gạn lấy phần nước sắc để uống.
Người bệnh gout hay xương khớp nếu kiến trì sử dụng bài thuốc này có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh. Nếu tình trạng bệnh thuyên giảm dần thì bạn có thể giảm liều lượng còn 50 gam cây nở ngày đất khô mỗi ngày.
4.2. Bài thuốc trị tiểu đường
Cây nở ngày đát có chứa các hoạt chất có thể điều hoà lượng đường trong máu và cải thiện triệu chứng của bệnh tiểu đường. Cách sử dụng như sau:
- Cách 1: Pha trà nở ngày đất để uống hàng ngày.
- Cách 2: Sắc 100 gam cây nở ngày đất và 50 gam dây thìa canh cùng với 1,5 lít nước đến khi còn một nửa thì gạn lấy phần nước sắc và uống trong ngày.
Sử dụng các bài thuốc trên trong khoảng 5 tuần để các triệu chứng của bệnh thuyên giảm. Bên cạnh việc sử dụng bài thuốc, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống, tập luyện và sinh hoạt hợp lý.
4.3. Bài thuốc giúp ngủ ngon
Cách sử dụng cây nở ngày đất giúp an thần và điều hoà giấc ngủ như sau:
- Sử dụng rượu rễ cây nở ngày đất.
- Tán rễ khô thành bột rồi pha với nước.
- Trộn bột vào thức ăn.
4.4. Bài thuốc trị cảm cúm, tiêu độc
Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị 30 gam cây nở ngày đất khô.
- Bước 2: Rửa sạch nguyên liệu rồi cho vào sắc cùng với 1 lít nước đển khi cạn còn một nửa thì lọc lấy phần nước và dùng trong ngày. Nên dùng nước sắc sau mỗi bữa ăn.
4.5. Bài thuốc trị huyết áp cao, bệnh tim mạch
Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị 50 gam cây nở ngày đất khô.
- Bước 2: Sắc phần dược liệu trên với 1 lít nước cho đến khi cạn còn khoảng ⅓. Gạn lấy phần nước sắc và dùng sau mỗi bữa ăn.
5. Một số lưu ý khi sử dụng cây nở ngày đất
Để sử dụng cây nở ngày đất chữa bệnh tốt nhất, bạn cần lưu ý những điều dưới đây:
- Người mẫn cảm hoặc dị ứng với các thành phần của cây thuốc thì không nên sử dụng.
- Phụ nữ có thai và cho con bú không nên sử dụng cây thuốc nở ngày đất.
- Không sử dụng cho người có hệ tiêu hoá kém.
- Không nên lạm dụng và sử dụng quá nhiều (lớn hơn 200 gam mỗi ngày) bởi có thể gây rối loạn mãn tính ở thận.
Trên đây là những thông tin về cây nở ngày đất mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng những thông tin trên hữu ích đối với bạn và người thân, bao gồm người bệnh xương khớp đang mong muốn sử dụng các bài thuốc từ thảo dược.
Nếu bạn đang gặp tình trạng bệnh xương khớp hoặc có thắc mắc liên quan đến bệnh xương khớp, hãy liên hệ theo hotline để được chuyên gia tư vấn.
